Constructief en destructief
Elke dag ben je voortdurend dingen aan het opbouwen en aan het afbreken. Creatie en destructie zijn een natuurlijk onderdeel van leven. Het leert je hoe dingen in elkaar zitten; je leert over onderlinge samenhang en interactie. Tenminste, wanneer je afbreekt met als doel om een nieuwe vorm te vinden.
Het onderscheid tussen wat constructief en destructief is is niet zwart-wit. In dit artikel, met video, nodig ik je uit om genuanceerder te leren kijken naar hoe jij omgaat met emoties, gevoelens en pijn.
Wat is destructief?
Destructief omgaan met iets betekent dat je iets stuk maakt, uitstelt, onderdrukt, veroordeelt of afwijst in de hoop dat het nooit meer terug komt. Je neemt letterlijk en figuurlijk afstand van iets. Je wilt een natuurlijke verbinding of aanwezigheid teniet doen. Vaak doe je dit onbewust, soms bewust.
In het omgaan met emoties, gevoelens en pijn is het heel normaal dat je instinctief bepaalde prikkels onderdrukt. Je instincten helpen je om je te beschermen tegen alles wat (mogelijk) bedreigend voor je is. Dit kan een tekort aan eten of drinken zijn, maar ook een te grote hoeveelheid informatie, te intense emoties of te overweldigende indrukken. Je instincten helpen zo voorkomen dat je zenuwstelsel overbelast raakt.
Wat is constructief?
Als mens sta je vele malen op een dag voor de keuze: ga ik constructief of destructief met mezelf en anderen om? Het klinkt misschien gemakkelijk, maar echt goed zorg voor jezelf dragen kan best lastig zijn. Wat op de korte termijn constructief lijkt te zijn (bijvoorbeeld iemand tegemoet komen bij een conflict) kan op de langere termijn juist destructief uitpakken (bijvoorbeeld wanneer je hierdoor je eigen grenzen overschrijdt en uit balans raakt). Het verschil tussen constructief en destructief denken, voelen en handelen is daarom niet zwart-wit.
In principe is het constructief om dat wat aanwezig is, in jezelf of anderen, te erkennen en bestaansrecht te geven. Het kan constructief zijn om gericht tijd en aandacht te schenken aan het omgaan met emoties, gevoelens, instincten, inspiratie en gedachten. Echter, wanneer je voortdurend reflecteert kan dit ook ten koste gaan van je eigen daadkracht. Belangrijk is om jezelf de ruimte te gunnen dat je heen en weer mag bewegen. Doe dit zo bewust mogelijk. Maak aantekeningen. Reflecteer. Stem dieper af vanbinnen. En reik opnieuw uit. Alleen zo kun je leren.
Constructief en destructief voorbeeld
Graag deel ik een voorbeeld met je van Marieke, die jarenlang haar gevoelens onderdrukte met alcohol. Ze kon het prima hebben, dacht ze. Ze genoot zelfs meer van het leven door alcohol te drinken. Toch stopte ze na 25 jaar, nu een jaar geleden. Ze deelde haar ervaringen op Facebook. Dit is waarom Marieke stopte:
“Ik droom weer. Levendig. Ik voel me weer kind. Voel me vrij en ik ervaar geen zweem van verdriet meer als ik ‘s ochtends wakker word. Ik ben acht kilo lichter. Ik ben helder. Geniet van de rust in mij en ik adem langzamer en dieper. Ik heb tonnen meer energie, kan meer aan en ik kan sneller schakelen. Mijn geheugen is weer beter, ik proef wat ik eet en ik ruik meer. Ik voel mijn hart kloppen. Ik voel mijn darmen werken. Mijn huid is mooi. Mijn ogen stralen. De kleur ervan is groener dan voorheen. Ik voel mijn bloed stromen, ik leef intenser. Ik LEEF en voel me bevrijd.”
Destructief en constructief video
Het belangrijkste onderdeel van constructief denken, voelen en handelen is 1. dat je jezelf de ruimte gunt om heen en weer te mogen bewegen 2. dat je bereid bent om te leren. Vul dus niet direct in en wijs jezelf of een ander niet direct af. Bied ruimte aan onzekerheid, aan een verschil in ervaring, mening of tegenstrijdige behoeften, gevoelens en belangen. Uiteindelijk gaat het erom dat jij jouw weg vindt. En die staat los van een ander.
Aanvullend deel ik graag onderstaande video met je. Het is een fragment uit de online cursus Omgaan met emoties. Tijdens dit fragment ga ik in op de dagelijkse realiteit van destructief en constructief omgaan met (delen van) jezelf en anderen. Het fragment is afkomstig uit les 2 van de online cursus. De oorspronkelijke video duurt ruim een uur, waarbij ik gebruik maak van sheets. Hierdoor kijk ik niet de hele tijd strak in de camera ;-).
Heb je een vraag over constructief en destructief omgaan met emoties? Deel ‘m onderaan dit bericht. Ik geef op werkdagen binnen 48 uur antwoord.
Graag tot ziens!
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem
Constructief en destructief omgaan met emoties
Dank je wel voor je prachtige uitleg. Ik was op zoek naar het woord constructief en kwam bij jouw video terecht. Leerzaam…
Dank je wel Irene, wat fijn om te horen dat het bericht je voedt!
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem – bewustleven.eu
wist eigenlijk niet wat destructief was.
iemand die ik ken zij dat tegen mij zo doende dat ik hier terecht kwam.
Hoi Bianca,
Goed om te horen! Je bent van harte welkom.
Fijne dag,
Wendy van Mieghem – bewustleven.eu
Hoe leer ik goed omgaan met mijn depressie
Beste Odette,
Vriendelijk dank voor je vraag. Om je vraag zorgvuldig te kunnen beantwoorden, is het nodig om met je in gesprek te gaan en goed naar je te luisteren. Pas wanneer ik weet wie je bent en hoe het is gekomen dat je je depressief voelt, kan ik je handvatten aanreiken in het goed zorg dragen voor jezelf. Er is niet een alles-in-1 oplossing.
Ik wens je veel sterkte.
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem – bewustleven.eu
Volgens mijn hulpverlener vertoon ik destructief gedrag…. Ik zie het anders. Ik ben verbitterd, boos, verdrietig om een vechtscheiding na een huwelijk van 45 jaar en buitengezet op mijn werk na 40 jaar trouwe dienst. Daarbij willen mijn 3 kinderen geen kontakt met mij en zie ik mijn 4 kleinkinderen ook niet. En vertoon ik dan destructief gedrag??? Door te praten??
Ik moet de hulpverlener toelaten omdat ik 3 dagen in de gevangenis, heb gezeten. Ik heb mijn ex gestalkt…. Hij wil niet praten… Ik wil niets liever dan alles uitpraten… En dat botst… Ik heb nu een kontakt verbod met hem. Maar er moeten nog vanalles op financieël gebied geregeld worden… Ik heb geen geld meer voor een advocaat… Hoe moet ik nu verder met mijn leven?
Beste Mieke,
Dat klinkt als een erg vervelende situatie voor je. Vanuit wanhoop en onmacht kun je soms proberen om nog contact met iemand te hebben die dat zelf niet (meer) wil. Ik snap goed dat jij er nog niet aan toe bent om het contact los te laten met de ander. Ook moeten er nog allerlei praktische zaken geregeld worden. Toch is het belangrijk om de wensen van de ander te respecteren. Doe je dit niet, dan overschrijd je grenzen. Dat is op de langetermijn zowel voor jouzelf als voor de ander en de gezondheid van jullie contact niet goed, omdat mensen zich onveilig gaan voelen.
Praten over wat er is gebeurd kan destructief zijn als je dingen van jezelf en/of anderen verwacht die niet aansluiten bij wat je te leren hebt.
Uit je bericht begrijp ik dat er veel veranderingen in je leven zijn. Dat is vast niet gemakkelijk voor je. Het maakt ook duidelijk dat je bepaalde dingen te leren hebt. Ik gun je van harte dat je deze dingen van jezelf ook MAG leren. Als je zelf niet goed weet hoe hiermee te beginnen, vraag dan eens aan je hulpverlener of die je daarbij wil helpen.
Ik wens je veel wijsheid en sterkte, voor nu en de komende tijd.
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem
Dank je wel Wendy.
Ik zit nu in een conflict situatie met een collega. Waarin een rollercoaster van gevoelens, pijn en emotie bij mij naar boven komen. Ik ga hem vanmiddag bellen (ook al vind mijn destructieve kant dat hij het initiatief moet nemen) waarbij ik jouw tips ter harte neem. Ik hou het bij mijzelf geef vanuit mijzelf mijn grenzen aan zonder de ander te willen veranderen.
Het enige wat ik mij afvraag is: Stel de ander veranderd niet en blijft gedrag vertonen wat voor mij pijnlijk is wat doe je dan? Je kunt toch niet als een als een heilige alles blijven incasseren en steeds vriendelijk verzoeken dit niet meer te doen? Ik weet dat dit toekomst denken is, maar voor mij is dit een serieuze angst en vicieuze cirkel waar ik bang voor ben.
Jouw stuk over bang om niet aardig gevonden te worden is hier dus aan de orde. Ik heb (jaren) lang bepaald gedrag over mij heen laten komen en nu ben ik mij bewust geworden dat ik dit absoluut niet meer wil en ik voel dat ik daarbij een hele hoop destructiviteit in wil gaan zetten (escaleren, arbeidsconflict, nieuwe baan) noem maar op.
Dit balanceren tussen deze 2 dingen vind ik heel lastig.
Voor mij zijn grenzen stellen wel heel belangrijk geworden. En wat ik ga doen is deze nu heel constructief inzetten en als dit niet helpt destructiviteit inzetten.
Beste Jan,
Dank voor je bericht. Fijn om te horen dat het artikel je heeft kunnen helpen! En excuses voor mijn latere reactie.
In reactie op je vraag: nee hoor, je hoeft niet als een heilige alles te blijven incasseren. Dat vind ik ook een te eenzijdige zienswijze. Wat helpend kan zijn, is om ernaar te leren kijken als een uitnodiging om te leren. Wie ben jij? En wat heb jij nodig? Welke kwaliteiten en gevoeligheden heb je, en welke ontwikkellijn vloeit hieruit voort?
Dit kan je helpen om neutraler naar de situatie te kijken. Conflicten met iemand anders vloeien ALTIJD voort uit een innerlijk conflict in jezelf (zie het handboek Leiderschap voor uitleg). Door op een dieper niveau zorg te leren dragen voor jouw ontwikkellijn, kan je eerst jouw innerlijk conflict helen. Dit maakt vaak dat je heel anders (veel minder beladen) naar de situatie in het hier en nu kunt kijken.
Zet ‘m op, en veel leerplezier gewenst!
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem