De wijsheid achter jaloezie

Achter elke emotie of gevoel dat je lastig vindt om mee om te gaan, ligt een poort naar innerlijke wijsheid, vreugde en vervulling. In het boek ‘De wijsheid achter emotie en gevoel’ ontrafel ik laag voor laag de menselijke natuur. Je vindt er de wijsheid achter vele emoties en gevoelens. Maar ook lees je over de samenhang tussen instinct, emotie, gevoel, gedachten en inspiratie.

Dit lange artikel (2479 woorden; ongeveer 5 minuten lezen) is een voorloper van het boek. Ik schreef dit artikel in 2013, zoekend naar een passende schrijfstijl. Het verkent de wijsheid achter jaloezie en jaloers zijn.

Lees je liever een kort artikel? Lees dan ‘Jaloezie en afgunst‘ of ‘Woede en boosheid‘.

Innerlijke groei

We verlangen er allemaal naar om te worden gekoesterd, geliefd, geprezen en gewaardeerd om wie we zijn en wat we doen. Ieder mens draagt een schat in zich met een overdaad aan kwaliteiten. Wanneer je via je kwaliteiten expressie geeft aan wie je bent en wat je nodig hebt, leidt dit tot de diepste vervulling en vreugde die je uit je leven kunt halen. Het leidt tot 100% leven, ‘pur sang’.

Het is jouw verantwoordelijkheid om bewust te worden van je diepste verlangens en om ze te leren verstaan. Zodat je er uitdrukking aan kunt geven en daadwerkelijk kunt gaan stralen. En het is vaak niet eens zo dat je dat niet wilt doen. Maar ergens onderweg, in het leren kennen van jezelf en van het leven, raak je nog wel eens verstrikt of afgeleid…

Iemand die de moeite neemt naar binnen af te stemmen en te luisteren naar wat zij of hij nodig heeft, is een dapper mens. Daar waar je in jezelf je diepste kwaliteiten en verlangens tegen komt, kom je ook je diepste angsten tegen. Angst voor afwijzing, angst voor eenzaamheid, angst voor dood of verlies, angst voor ziekte of gekte, angst voor hevige emoties. Hier je weg en balans in vinden, is wat ik ‘innerlijke groei‘ noem: op een steeds dieper niveau je eigen emoties leren kennen en ervaren, waardoor je jezelf en het leven steeds beter leert kennen.

Jaloers zijn

Het bewust worden en leren toelaten of verdragen van je instincten, emoties en gevoelens leidt tot de diepst mogelijke vervulling in je leven. Tegelijkertijd is er, overal ter wereld, niets wat we lastiger vinden dan dit! Je bent veelal geneigd om bij je gevoelens weg te lopen en om je instincten en emoties te onderdrukken of te ontkennen.

Je bent bang voor verandering. Bang voor de lichamelijke en geestelijke intensiteit van emoties, voor de emotionele pijn of voor het gevoel van wanhoop en gebrek aan controle over jezelf en het leven, wanneer je je emoties in de diepte laat zijn. Misschien ben je ook bang dat de puurheid van je emoties tot destructie kan leiden. En dus stop je de minst prettige emoties en ervaringen weg. Opgeruimd staat netjes, maar voor hoe lang?

De wereld in je en de wereld buiten je spiegelen zich aan elkaar. Wanneer je je eigen emoties en gevoelens onderdrukt en niet wilt (leren) kennen, kun je ook niet goed omgaan met andermans emoties en gevoelens. Wanneer iemand straalt en waardering oogst voor het uitdrukken van haar kwaliteiten, kun je daar jaloers op worden. Het doet zeer om te zien hoe iemand anders wel in staat is om tot bloei te komen, terwijl je zelf voor je gevoel nog steeds worstelt met het leven en niet goed weet wat je ermee moet.

Jaloers zijn betekent dat je bang bent dat je niet in je leven kunt krijgen of houden wat de ander op dat moment lijkt te ervaren of te hebben. Vaak raakt jaloezie ook ongeduld en wantrouwen in je aan. Je voelt afgunst en wilt NU hebben wat de ander heeft. Het liefst zou je het ter plekke willen opeisen of afdwingen. Tegelijkertijd voel je niet het vertrouwen dat je zelf in staat bent om uit je leven te halen wat je nodig hebt. Of weet je niet hoe je je eigen weg hiernaar toe kunt vinden. Laat ik dit toelichten met een voorbeeld:

Mary is een prachtige jonge vrouw van midden twintig. Ze heeft een relatie met George, die weg van haar is. Van tijd tot tijd kan Mary zich intens onzeker voelen over zichzelf. Ze is bang dat ze niet goed genoeg is voor George en dat hij haar zal verlaten zodra hij iemand heeft gevonden die veel aardiger en aantrekkelijker is dan zijzelf. En hoewel George al duizend keer heeft geprobeerd om Mary ervan te overtuigen dat hij van haar houdt om wie zij IS, blijft Mary zich erg onzeker voelen.

Tijdens een avondje uit gaat Mary op een gegeven moment even naar het toilet. Wanneer ze terug komt lopen, ziet ze George staan praten met een aantrekkelijke jonge vrouw. Ze lijken het goed naar hun zin te hebben samen, aangezien Mary George ziet lachen over iets wat de vrouw hem vertelde. Mary voelt zich onmiddellijk extreem jaloers; ze kan het niet uitstaan dat George het meer naar zijn zin lijkt te hebben met die andere vrouw dan dat Mary zich in staat acht om George te geven. Mary loopt recht op George af en trekt hem hardhandig mee, terwijl ze de vrouw toebijt dat ze op moet rotten. George loopt verbluft met Mary mee en ze laten de vrouw in verbijstering achter.

Jaloers zijn betekent dat je je aangetrokken voelt tot de gloedvolle uitstraling van de ander, terwijl het je tegelijkertijd aan vertrouwen ontbreekt dat jij het ook in je hebt om op eigen wijze te schitteren. Vanuit angst niet te kunnen krijgen waar je naar verlangt, ben je geneigd om de glans van de ander te willen controleren of bezitten. Alleen dan kan je je veilig voelen, zo lijkt het.

De destructieve kant van jaloers zijn

Telkens wanneer je geen verantwoordelijkheid (durft te) nemen voor je jaloers zijn, leidt het in meer of mindere mate tot destructie. Jaloers zijn creeert een vernauwing in je denken. Vanuit jaloezie maak je de ander in gedachten kleiner. Je wijst haar of hem allerlei slechte eigenschappen en onhebbelijkheden toe en ‘slacht’ diegene in gedachten af. Net zolang totdat er niets meer van over is.

Wanneer je daar klaar mee bent, val je uit naar je partner. Hoe haalt ‘ie het in z’n hoofd om het naar z’n zin te hebben in gesprek met die ander? Deze onverwacht positieve beleving van je partner met iemand anders was buiten je controle. Je zouden ‘m kunnen verliezen… Op dat moment ervaar je de mogelijke pijn van afwijzing en verlies. En die is ondraaglijk! Vanuit angst voor pijn en voor deze mogelijke afwijzing wijs je direct de ander af. Vanuit een ingebeelde ‘zelfverdediging’ als het ware. En terwijl dit alles door jou heen gaat, hebben anderen geen idee van wat jou bezig houdt…

Vanuit jaloezie leidt vluchten voor de mogelijke pijn van afwijzing tot het onderdrukken, belachelijk te maken of ondermijnen van de kwaliteit of expressie van de ander. Hierin voel je een bepaalde genoegdoening: “Wanneer ik niet kan krijgen wat ik hebben wil, dan gun ik het jou ook niet”. Door uiting te geven aan deze vernietigingsdrang, vernietig je niet alleen de ander maar ook jezelf. Je raakt nog meer verwijderd van je gevoel en het wordt (nog) moeilijker om de wijsheid achter jaloers zijn te verstaan.

Wanneer jij degene bent op wie iemand z’n jaloezie richt, kan dit je kwetsbaar doen voelen. Vaak ben je je er niet eens van bewust waar de ander zo jaloers op is. Je wilt er ook zeker niet de oorzaak van zijn dat een ander met zo’n hevige pijn worstelt. Hoe heviger iemands jaloezie is, des te eerder ben je geneigd om je expressie aan te passen en rekening te houden met de ander. Je doet dit uit angst voor:

• (meer) afwijzing
• (meer) destructie/vernietiging
• er niet meer bij horen
• verstoten worden uit de groep
• eenzaamheid

Elke aanpassing die je maakt in je eigen expressie vanuit angst, kent echter ook een destructieve kant naar jezelf toe: je onderdrukt je eigen sprankeling en natuurlijkheid. Je ‘offert’ jezelf als het ware op voor de (jaloezie van de) ander uit zelfbehoud. Dit lijkt misschien nobel, maar is uiteindelijk puur eigen belang dat op angst is gebaseerd. Je beseft je vaak niet dat je een hoge ‘prijs’ betaalt voor het terughouden van je natuurlijkheid. Wanneer je regelmatig je expressie aanpast vanuit angst, isoleer je jezelf en verlies je stukje voor stukje het contact met jouw weg naar inspiratie en vervulling in het leven. Iedereen verliest.

Jaloers zijn kent dus een destructieve kant. Het wegstoppen van jaloerse gevoelens, van jezelf of een ander, is geen oplossing om destructie te voorkomen. Het werkt eerder averechts. De enige constructieve weg om voorbij jaloezie te komen is door te luisteren naar de wijsheid achter jaloezie.

De wijsheid achter jaloezie

Je voelt je dus jaloers, ergens in een glijdende schaal tussen een klein beetje en zeer intens en overheersend. Blijkbaar raakt het geluk, de uitstraling of de expressie van de ander waarop je jaloers bent een diep verlangen in je! De uitnodiging die in jaloezie ligt, is even eenvoudig als lastig: luister naar jezelf en leer het verlangen dat onder jouw jaloezie ligt herkennen en verstaan. Op welk aspect van of in de ander voel je je jaloers? Hoe zou jij dit aspect in je leven geintegreerd willen hebben? En welke stappen heb jij nodig om daar te komen? Deze podcast kan je helpen bij het bewuster worden van je eigen behoeften en verlangens.

Om het voor jou 100% juiste antwoord te kunnen vinden op deze vragen, helemaal afgestemd op jouw individuele behoeften en kwaliteiten, is het nodig dat je je gevoel regelmatig tijd en aandacht geeft. Je doet dit door je aandacht naar binnen te richten en aandacht te geven aan hoe je je op dat moment voelt. Beantwoord voor jezelf de volgende vragen: hoe voel ik me nu? Wat houdt me nu bezig, in positieve en in negatieve zin? Waar heb ik op dit moment behoefte aan?

Tip: Schrijf in een schrift dagelijks of 2 keer per week je antwoord op deze vragen op. Dit helpt om bewuster te worden van hoe het met je is en wat je nodig hebt in het hier en nu. Mediteren is een andere praktische manier om om je aandacht constructief te leren richten. Het helpt tevens om bewuster te worden. Wil je meer weten over wat leren mediteren je kan bieden? Lees hier meer.

Wanneer het lukt om in het hier en nu een antwoord te voelen op bovenstaande vragen, kun je je aandacht langzaam verplaatsen naar dieper liggende behoeften en verlangens in jezelf. Om te voorkomen dat je klem komt te zitten in eigen angsten, illusies of blinde vlekken, raad ik je aan om professionele hulp in te schakelen.

Ik wil leren! Waar begin ik?

Wanneer je zover bent dat je wilt leren omgaan met jaloezie, is er gelukkig veel dat je kunt doen. Hieronder en in deze video zet ik de mogelijkheden voor je op een rij.

1. De Online Meditatiecursus helpt je om ruimte te maken vanbinnen. Het helpt je niet alleen mediteren maar ook om de juiste mindset te ontwikkelen in het omgaan met jezelf. Je groeit op een natuurlijke manier. Hier vind je meer informatie.
2. Omgaan met emoties: deze online cursus helpt je om jouw inzicht en vaardigheden in het omgaan met emoties en menselijkheid te verdiepen. Het sluit naadloos aan op de Online Meditatiecursus. Hier vind je meer informatie.
3. De online cursus Omgaan met pijn helpt je om jouw inzicht en vaardigheden te verdiepen in het omgaan met pijn. Niet alleen lichamelijk, maar (juist) ook emotioneel, mentaal en op zingevingsniveau. Hier vind je meer informatie.
4. Lees het boek De wijsheid achter emotie en gevoel. Het geeft je meer inzicht in de natuurlijke samenhang tussen instincten, emoties, gevoelens, gedachten en inspiratie.
5. Wil je graag individuele feedback? Dat kan! Je kunt individuele begeleiding volgen in combinatie met een online cursus. Hier lees je meer.

Hoe het verder ging met Mary

En hoe ging het verder met Mary? De volgende dag had George het he-le-maal gehad met Mary haar onzekerheid. Hij confronteerde Mary ermee dat, hoewel hij zielsveel van haar hield, hij klaar was met de manier waarop ze omging met haar onzekerheidsproblemen en de pijn die het hem en anderen bezorgde. Mary besefte dat ze niet alleen zijn grens, maar ook haar eigen grens had overschreden. Ze zocht hulp bij een therapeut, die haar hielp om de wijsheid achter jaloezie te leren verstaan.

Mary ontdekte dat haar relatie met George haar meer veiligheid en geborgenheid gaf dan ze ooit eerder in haar leven had ervaren. En dat zijn onvoorwaardelijke liefde beangstigend voor haar was. Mary was bang om George en daarmee dat veilige, geborgen gevoel te verliezen. Bovenal twijfelde Mary of ze wel in staat was om zo onvoorwaardelijk van zichzelf te houden.

Haar onzekerheid had dus niets met George zelf te maken. Haar therapeut nodigde Mary uit om zich allerlei afschrikwekkende scenario’s voor te stellen en er in gedachten mee te gaan spelen, inclusief een goede afloop. Het opvolgen van dit advies hielp Mary om zich bewust te worden van haar instincten, emoties en dieper liggende verlangens. Het was voor haar een grote opluchting om ze eindelijk als een onderdeel te zien van haar dagelijks leven en van wie ze is. Door bewust haar emoties te ervaren en te luisteren naar haar oprechte verlangens vond Mary stap voor stap haar poort naar innerlijke wijsheid, blijdschap en vervulling.

Uiteindelijk bleek haar onzekerheid te gaan om angst. Angst om de volgende stap te zetten in haar proces van innerlijke groei. Het was Mary’s droom om een eigen winkel te beginnen; iets waarvan ze eerder niet eens had durven denken dat ze ‘m ooit zou gaan verwezenlijken. Met behulp van de therapiesessie leerde Mary hoe ze een stevige emotionele basis in zichzelf kon bouwen. Hiermee gaf ze zichzelf de veiligheid en geborgenheid waar ze naar op zoek was; een innerlijke veiligheid die ze niet kon verliezen. Ze realiseerde zich dat de tijd voor haar was aangebroken om zichzelf en haar kwaliteiten actiever uit te drukken in haar dagelijks leven. Ze leerde vertrouwen op haar intuïtie en instincten en zette de volgende stap. Nu, vijf jaar later, runt Mary succesvol haar eigen boutique. O, en ze is gelukkig getrouwd met George. 🙂

Voorbij jaloers zijn

Er is geen enkele noodzaak om je te schamen voor jaloezie en hierdoor aspecten van je vrijheid te verliezen. Wat nodig is, is om de juiste houding te vinden van waaruit je je kunt verbinden met jezelf en met anderen. Jaloers zijn is een alarmbel die opstijgt vanuit de diepte van je menselijkheid om je te wijzen op een innerlijke parel die je negeert en verwaarloost. Dus ontdek wat je jaloers zijn zegt over JOU en vind jouw wijsheid achter jaloezie.

Zowel wanneer jij degene bent die zich jaloers voelt als dat je degene bent die jaloezie naar zich toe krijgt (het verschil hiertussen is een kwestie van tijd), moedig ik je graag aan om door te gaan met het ontwikkelen van je kwaliteiten. Je bent een kanjer en een overweldigend mooi mens wanneer je jouw weg in innerlijke groei volgt en uitblinkt in wat je goed kunt. Door verantwoordelijkheid te nemen voor wie je bent en volop te genieten van het leven, word je een inspiratiebron voor anderen in wat zij uit hun eigen leven kunnen halen. En dat is genoeg.

Hartelijke groeten,

Wendy van Mieghem – Bewustleven.eu / Psychologieboeken.eu

Ook interessant om te lezen:

• Jaloezie en afgunst

• Woede en boosheid

• Mindfulness en innerlijke groei

• Boek ‘De wijsheid achter emotie en gevoel’

• Online Meditatiecursus

• Onvervuld verlangen

Jaloers zijn – de wijsheid achter jaloezie