Heb je moeite om grenzen aan te geven? Voel je je opgesloten in contact met vrienden of collega’s? Het (h)erkennen van de onderliggende emotionele verstrengeling kan je helpen om meer ruimte te ervaren in het contact. In dit artikel lees je wat emotionele verstrengeling is.
Emotionele verstrengeling, wat is dat?
Wanneer je het lastig vindt om je te verbinden met je eigen behoeften en gevoelens, kan je aandacht zich verplaatsen naar andermans behoeften en gevoelens. Bij emotionele verstrengeling vindt er een soort ruilhandel plaats in verantwoordelijkheid en zelfzorg. Je nodigt de ander uit om iets voor jou te dragen of op te lossen. Vaak draag je in ruil daarvoor iets voor de ander, veelal zonder te vragen of de ander dit wel wil. In verschillende soorten relaties (vriendschap, partner, ouder-kind, leraar-leerling, werk, etc.) kan zo emotionele verstrengeling ontstaan.
“Emotionele verstrengeling is het zorg dragen voor andermans behoeften en gevoelens vanuit onvermogen om zorg te dragen voor je eigen emoties en behoeften.” – Wendy van Mieghem
Emotionele verstrengeling ontstaat vaak onbewust in de subtiele non-verbale interactie tussen mensen. Het wordt vervolgens versterkt via verbale communicatie en gedrag. De scheidslijn tussen iets voor een ander over hebben en emotionele verstrengeling is dun. Het onderscheid is vooral te herkennen aan de onderliggende voorwaardelijkheid. Onder het mom dat je iets voor een ander over hebt, probeer je de zorg voor eigen gevoeligheden uit te besteden.
Een voorbeeld van emotionele verstrengeling
Een prachtig voorbeeld van emotionele verstrengeling is de sketch âSinterklaas, reuzegezellig!â van cabaretduo Van Kooten en De Bie. Het illustreert de emotionele verstrengeling tussen moeder Carla en zoon Frank, waarin beide zogenaamd voor de ander Sinterklaas inkopen blijven doen. Ondertussen zitten ze hopeloos vast in het omgaan met eigen onmacht en eenzaamheid. Je kunt de sketch hieronder bekijken:
Bewust worden van emotionele verstrengeling
Je wordt je meestal pas bewust van emotionele verstrengeling wanneer je behoefte voelt aan meer bewegingsruimte. Of aan een andere invulling van de relatie. Bijvoorbeeld wanneer het contact met de ander wegvalt en je op eigen benen komt te staan.
“Het loslaten van verstrengeling leidt tot contact en verbinding.” – Wendy van Mieghem
Mensen hebben van nature weerstand tegen verandering. Zelfs wanneer het mooie en goede dingen teweeg kan brengen. Zo ook met het loslaten van emotionele verstrengeling. Meestal ben je pas bereid om in beweging te komen wanneer er een conflict is ontstaan. Of wanneer er een ingrijpende gebeurtenis plaats vindt.
Om bewust te worden van emotionele verstrengeling is het goed je telkens opnieuw af te vragen: “Doe ik dit voor mezelf of voor de ander?“. Kijk hierbij niet alleen naar de buitenkant (hoe iets lijkt) maar vooral ook naar de binnenkant (hoe iets werkelijk is). Stil staan bij de volgende vragen kan je helpen om meer helderheid te krijgen:
- Wat is jouw belang in het in stand houden van (knellend) contact?
- Wat probeer je te bereiken?
- Welke aspecten van je eigen menselijkheid probeer je uit de weg te gaan?
Zorg voor jezelf
Wanneer het je lukt om emotionele verstrengeling los te laten, leidt dit onmiddellijk tot meer contact en verbinding. Het contact met jezelf en/of met de ander wordt namelijk meer oprecht. Je kunt hierdoor meer voldoening halen uit het contact. Je wordt je bewuster hoe eigen emoties als onmacht, verdriet en teleurstelling je waarneming en gedrag hebben gekleurd. En hoe dit het contact met de ander heeft beïnvloed. Je wordt je bewuster van de mate waarin je verantwoordelijkheid en zorg hebt uitbesteed. En je leert (vrijwillig of door noodzaak) om alsnog voor die aspecten van jezelf zorg te dragen.
Tip: de online cursus Omgaan met emoties kan je helpen om je inzicht en vaardigheden in het omgaan met emoties te verdiepen/verfijnen. Meer informatie vind je hier.
Zorg dragen voor jezelf is alles wat je nodig hebt om verstrengelingen los te laten. Je bent hierin dus niet afhankelijk van andermans medewerking of instemming. Om de knoop in contact met de ander te ontwarren, hoef je je ‘alleen maar’ op je eigen emoties en gevoelens te richten. Dit kan een hele klus zijn wanneer je niet gewend bent om dit te doen. Afhankelijk van de intensiteit en duur van de relatie, kan het meer werk zijn om de knoop te ontwarren.
Erken je behoeften en gevoelens
Door je eigen behoeften en gevoelens te erkennen, ontsla je de ander van de verantwoordelijkheid er zorg voor te dragen. Dit biedt jullie beide ruimte. Van hieruit kun je, als je dat wilt, vanuit een andere houding of behoefte direct en indirect contact ervaren.
Tip: de Online Meditatiecursus helpt je om meer ruimte van binnen te maken en te ervaren. Meer informatie vind je hier.
Hoe meer je in staat bent om voor jezelf te zorgen, des te meer ruimte en verbondenheid je ervaart in contact met anderen. Het boek ‘De wijsheid achter emotie en gevoel’ kan je hier inspiratie en hulp bij bieden. Het boek helpt je om bewuster te worden van wie je bent en wat je nodig hebt. Het biedt je inzichten, tips en praktische handvatten in het omgaan met je menselijke natuur. Zo kun je goed voor jezelf zorgen. Via mijn nieuwsbrief houd ik je graag op de hoogte.
Heb je een vraag of wil je reageren op dit artikel? Plaats je reactie hieronder!
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem – bewustleven.eu
Anderen lazen ook:
Vond je dit artikel interessant? Lees dan ook de volgende artikelen en pagina’s:
Ik ervaar vooral dat bij een emotionele verstrengeling het contact/de relatie vroeg of laat stukloopt. M.a.w. dat het niet zo eenvoudig is om een contact met de ander te herstellen en weer een oprechte relatie op te bouwen als je emotioneel verstrengeld bent geraakt. Meestal is zowel de ‘vrager’ als de ‘gever’ nogal kwetsbaar en niet zo goed in het aangeven van grenzen.
Toen ik me bewust werd van mijn rol als vrager en dit oprecht wou uitspreken en mijn verantwoordelijkheid nemen voor mijn deel, merkte ik dat het te laat was, de ander zich al te verstikt voelde en geen onderscheid meer kon (of wilde?) maken tussen wat ik voor een ander over heb of wat ik aan de ander wou doorgeven. Ik weet dat ik moet aanvaarden dat de ander niet meer wil, maar het is zo ontzettend jammer en verdrietig om iets dat aanvankelijk mooi en fijn was te zien stranden. Verder voel ik vooral ook de noodzaak om de ander te willen duidelijk maken dat ik die ‘ruilhandel’ niet meer wil, maar er op de juiste manier wil zijn. Of is dat dan ook weer een manier van me om in die ongezonde ruilaphandel terecht te komen… pffff ingewikkeld zeg… Ik geraak hier niet zo goed uit: wil graag oprechte en diepgaande contacten, maar ben veel te open en spreek de ander veel te veel aan. Ik vind het juiste evenwicht niet.
Dag G.,
Hartelijk dank voor je reactie. Emotionele verstrengeling kent vele verschillende lagen en kanten. Hier meer helderheid in krijgen vraagt vaak aandacht en oefening over langere tijd. Wanneer het belangrijker voor je is om een ander iets duidelijk te maken dan dat je zorg draagt voor jezelf, kun je de onbalans juist versterken.
De reflectievragen die je vindt aan het eind van elk hoofdstuk in het boek De wijsheid achter emotie en gevoel, kunnen je helpen om je aandacht meer naar binnen te richten. [ je vindt het boek hier in de webshop: https://wendyvanmieghem.com/nl/product/boek-de-wijsheid-achter-emotie-en-gevoel/ ]
Ook het regelmatig doen van de geleide meditatie afstemming [ https://wendyvanmieghem.com/nl/product/afstemming/ ] kan je helpen om meer balans te brengen tussen je binnen- en buitenwereld.
Ik gun je een diepere innerlijke balans en wens je veel plezier en succes met de weg daarnaar toe.
Hartelijke groet,
Wendy van Mieghem
Ik snap je helemaal. Het juiste evenwicht kan ik ook totaal niet vinden. Wat rot om te horen dat het voor je relatie te laat was. Ik herken dit artikel mbt een hechte vriendschap. Ik probeer hieraan te werken, Maar het lijkt een groot web te worden. Wanneer voldoe je niet aan de grens van een ander en wanneer niet aan mijn eigen grens. Wil ik dit nu? Of wil zij dit nu? Ik kan het allemaal niet meer onderscheiden. Ik zou er graag eens met iemand over babbelen, als je interesse hebt? Laat het me aub weten. Kunnen we misschien mail contact hebben ofzo.